نگاهی پژوهشی به سفر معراج پیامبر اسلام و چیستان مسجد الاقصی
جاوید نامجو
مسلمانان با تکیه به آیۀِ یکم از سوره اسراء بر این باورند که «پیامبر اسلام در شب معراج پیش از سفر به هفت آسمان از مسجد الاقصی دیدن کرد.» هدف این یاداشت بررسی این ادعا از نگاه تاریخی است. آیۀِ یکم از سوره اسراء میگوید:
«سُبْحانَ الَّذي أَسْري بِعَبْدِهِ لَيْلاً مِنَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ إِلَي الْمَسْجِدِ الْأَقْصَي الَّذي بارَکْنا حَوْلَهُ لِنُرِيَهُ مِنْ آياتِنا إِنَّهُ هُوَ السَّميعُ الْبَصيرُ»
ترجمه: آیت الله مشکینی
منزه و پاک است ( از هر نقص و عیبی ) آن خدایی که بنده خود ( محمّد صلّی اللَّه علیه و آله ) را در شبی از مسجد الحرام به سوی مسجد الاقصی سیر داد- مسجدی که اطراف آن را ( به معنویت فرشتگان فرود آمده و پیامبران برخاسته از آنجا و سرسبزی درختان انبوه و نهرها ) مبارک کرده ایم- تا برخی از نشانه های ( توحید و قدرت و حکمت ) خود را به او نشان دهیم. البته او ( خدا ) است که ( به گفتار بنده خود و ساکنان ملأ اعلی ) شنوا و ( به حال همه آنان ) بیناست.
روایت های اسلامی میگویند: «عمر خلیفه دوم راشدین پس از ورود به اورشلیم در سال 638 جهت برپایی نماز فرمان به ساختن یک مسجدی کوچک بر روی ویرانه های پرستشگاه سلیمان را داد. این مسجد را سپس تر در زمان عبدالمک مروان (705-646) گسترش داده و مسجدالاقصی نامیدند. با توجه به گزارش یهودیان پرستشگاه سلیمان نخستین بار در سال 587 پیش از میلادی ساخته شد و سپس بدست بخت النصر پادشاه بابلی ویران گشت. در سال 515 پیش از میلاد پس از رهایی بهودیان از بردگی و بازگشت به اورشلیم، پرستشگاه دوم سلیمان به کمک پادشاه ایران کوروش ساخته شُد. در سال 70 میلادی پرستشگاه دوم سلیمان بدست رومیان ویران شد. پس از فتح فلسطین رومیان در سال 136 میلادی پرستشگاه ژوپیتر را بر ویرانه های پرستشگاه سلیمان ساختند و تا زمان فتح فلسطین بدست مسلمانان پرستشگاه سلیمان بازسازی نشد.
از سوی دیگر، برپایه روایت های اسلامی مرگ پیامبر اسلام در سال 632 روی داد. از آنجا که برپایه همین روایت ها مسجدالاقصی در سال 705 میلادی بدست عبدالمک مروان ساخته شد، اکنون این پرسش پیش میاید که چگونه پیامبر اسلام در شب معراج از مسجد الاقصی در اورشلیم بازدید کرد، هنگامیکه این مسجد دستکم 70 سال پس از سفر معراج ساخته شده است؟
گذشتهنگاران بر این باورند که تنها پاسخ خردمندانه با این پرسش این است که سفر معراج که در آیه یکم از سوره اسراء گزارش شده است، یک سفر افسانه ای است و آیه های مربوط به آن میبایست دستکم یک سده پس از گردآوری نخستین نسخه های نوشتاری قرآن، در زمان عباسیان به قرآن افزوده شده باشد.
مسلمانان با تکیه به آیۀِ یکم از سوره اسراء بر این باورند که «پیامبر اسلام در شب معراج پیش از سفر به هفت آسمان از مسجد الاقصی دیدن کرد.» هدف این یاداشت بررسی این ادعا از نگاه تاریخی است. آیۀِ یکم از سوره اسراء میگوید:
«سُبْحانَ الَّذي أَسْري بِعَبْدِهِ لَيْلاً مِنَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ إِلَي الْمَسْجِدِ الْأَقْصَي الَّذي بارَکْنا حَوْلَهُ لِنُرِيَهُ مِنْ آياتِنا إِنَّهُ هُوَ السَّميعُ الْبَصيرُ»
ترجمه: آیت الله مشکینی
منزه و پاک است ( از هر نقص و عیبی ) آن خدایی که بنده خود ( محمّد صلّی اللَّه علیه و آله ) را در شبی از مسجد الحرام به سوی مسجد الاقصی سیر داد- مسجدی که اطراف آن را ( به معنویت فرشتگان فرود آمده و پیامبران برخاسته از آنجا و سرسبزی درختان انبوه و نهرها ) مبارک کرده ایم- تا برخی از نشانه های ( توحید و قدرت و حکمت ) خود را به او نشان دهیم. البته او ( خدا ) است که ( به گفتار بنده خود و ساکنان ملأ اعلی ) شنوا و ( به حال همه آنان ) بیناست.
روایت های اسلامی میگویند: «عمر خلیفه دوم راشدین پس از ورود به اورشلیم در سال 638 جهت برپایی نماز فرمان به ساختن یک مسجدی کوچک بر روی ویرانه های پرستشگاه سلیمان را داد. این مسجد را سپس تر در زمان عبدالمک مروان (705-646) گسترش داده و مسجدالاقصی نامیدند. با توجه به گزارش یهودیان پرستشگاه سلیمان نخستین بار در سال 587 پیش از میلادی ساخته شد و سپس بدست بخت النصر پادشاه بابلی ویران گشت. در سال 515 پیش از میلاد پس از رهایی بهودیان از بردگی و بازگشت به اورشلیم، پرستشگاه دوم سلیمان به کمک پادشاه ایران کوروش ساخته شُد. در سال 70 میلادی پرستشگاه دوم سلیمان بدست رومیان ویران شد. پس از فتح فلسطین رومیان در سال 136 میلادی پرستشگاه ژوپیتر را بر ویرانه های پرستشگاه سلیمان ساختند و تا زمان فتح فلسطین بدست مسلمانان پرستشگاه سلیمان بازسازی نشد.
از سوی دیگر، برپایه روایت های اسلامی مرگ پیامبر اسلام در سال 632 روی داد. از آنجا که برپایه همین روایت ها مسجدالاقصی در سال 705 میلادی بدست عبدالمک مروان ساخته شد، اکنون این پرسش پیش میاید که چگونه پیامبر اسلام در شب معراج از مسجد الاقصی در اورشلیم بازدید کرد، هنگامیکه این مسجد دستکم 70 سال پس از سفر معراج ساخته شده است؟
گذشتهنگاران بر این باورند که تنها پاسخ خردمندانه با این پرسش این است که سفر معراج که در آیه یکم از سوره اسراء گزارش شده است، یک سفر افسانه ای است و آیه های مربوط به آن میبایست دستکم یک سده پس از گردآوری نخستین نسخه های نوشتاری قرآن، در زمان عباسیان به قرآن افزوده شده باشد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر